10 เรื่องน่าทึ่งที่เด็กเรียนรู้เมื่อถูกปล่อยให้เล่นอิสระ
การเล่นมีบทบาทมหาศาลในชีวิตเด็ก อย่าได้ดูถูกเชียว และนี่คือเรื่องน่าทึ่งที่เด็กเรียนรู้ได้จากการปล่อยให้เด็กเล่นอย่างมีอสระ ตามแต่ใจของเด็ก
- ได้ฝึกสำรวจ
การเล่นทำให้เด็กมีพื้นที่ปลอดภัยให้สำรวจตามความสนใจและอยากรู้ในสิ่งแวดล้อมที่มีความเสี่ยงต่ำ
- รู้จักเชื่อมโยง
การเล่น เปิดโอกาสให้เด็กๆ ได้มาพบเพื่อทำความเข้าใจกันและกัน ทั้งด้านอารมณ์ ความคิด และกายภาพ ซึ่งเป็นพลังสำคัญสำหรับการเชื่อมโยงและความผูกพัน
- เสริมสร้างความมั่นใจ
เรามักเห็นว่าเด็กชอบเล่นอะไรซ้ำๆ ประโยชน์ของการเล่นหรือทำอะไรซ้ำๆ ทำให้เด็กมีโอกาสฝึกทำหน้าที่สำคัญจนชำนาญ เช่น การใช้ห้องน้ำ ไปโรงเรียน หรือช่วยเลี้ยงน้อง เมื่อทำโจทย์ยากๆ ได้ด้วยการเล่น ก็จะเริ่มเข้าใจความรู้สึกของการทำสำเร็จ
- ปลดปล่อยอารมณ์ออกมา
การเล่นทั้งแบบสมมุติและแบบสร้างสรรค์ทำให้เด็กมีพื้นที่ในการสะสางอารมณ์ที่ค้างคาด้วยวิธีที่ปลอดภัย
- ฝึกทักษะทางสังคม
การเล่นกับคนอื่นช่วยพัฒนาทักษะมากมาย ซึ่งรวมถึงการเจรจาต่อรอง การประนีประนอม การเข้าคิว การสื่อสาร ฯลฯ การเล่นยังกระตุ้นให้เด็กสำรวจบทบาทที่แต่ละคนรับซึ่งต่างกัน และใช้มุมมองของผู้อื่นนอกจากตัวเอง ทำให้เกิดความเห็นอกเห็นใจ
- รู้จักแก้ปัญหา
การเล่นทุกรูปแบบทำให้เด็กมีโอกาสสำรวจวิธีการและผลลัพธ์ที่แตกต่างกันอย่างมั่นใจ การเล่นแบบไม่วางแผนล่วงหน้ายังช่วยเพิ่มความสามารถแก้ปัญหาที่หลากหลาย (ปัญหาที่มีทางแก้มากกว่าหนึ่ง) ในเด็กด้วย
- ฝึกคิดเชิงสร้างสรรค์
การสำรวจความคิดและวัสดุต่างๆ ผ่านการเล่น ทำให้เด็กเกิดความคิดสร้างสรรค์โดยธรรมชาติ การเล่นกระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ได้เมื่อนำวัสดุที่คุ้นเคยมาใช้ด้วยวิธีใหม่ และเมื่อเด็กเล่นเกมสมมุติหรือใช้จินตนาการ
- มีสุขภาพจิตที่ดี
ยิ่งเด็กใช้เวลาเล่นและมีปฏิสัมพันธ์กับโลกรอบตัว ก็จะยิ่งสามารถจัดการชีวิตด้านอารมณ์ภายใน และเรียนรู้ทักษะชีวิตได้ (และมีโอกาสอยู่หน้าจอน้อยลง)
- เข้าใจตนเอง
เมื่อเด็กมีอิสระที่จะกำหนดการเล่นของตัวเอง ก็สามารถนำความคิด ความรู้สึก และจินตนาการออกไปสู่โลกกว้างได้ ทำให้มีมุมมองต่อชีวิตภายในของตัวเองกว้างขวางขึ้น
- กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็น
เด็กที่อยากรู้อยากเห็นจะมีความจำที่ดีกว่า ส่งผลให้เรียนและเล่นได้ดีขึ้น การสำรวจสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ รวมทั้งของเล่นและเกม เปิดพื้นที่ให้ความอยากรู้อยากเห็นเพิ่มพูนขึ้น
วิธีง่ายๆ ในการสนับสนุนพัฒนาการของเด็ก ผ่านการเล่น
- จัดเวลาเล่นอิสระไว้ในตารางประจำวัน ซึ่งหมายความว่าเหลือเวลาในทุกวันไว้ให้การเล่นแบบสำรวจโลกที่เด็กควบคุมเองด้วย
- จำกัดการใช้มือถือ คอมพิวเตอร์ เพื่อนำเวลาที่ใช้ไปหน้าจอมาใช้ในการเล่นแบบมีจินตนาการ
- จัดหาพื้นที่สะอาดและปลอดภัยสำหรับเด็ก ถ้าออกแบบมาเพื่อการเล่นโดยเฉพาะจะดีมาก
- นั่งลงเล่นร่วมกับเด็กสักวันละ 10 นาที
- อยู่นิ่งๆ ให้เด็กเป็นฝ่ายนำ และทึ่งกับสิ่งที่คุณเห็นและได้ยิน
